Jak wynika z tytułu dzisiejszego wpisu, poruszana w nim tematyka tematyka dotyczy uprawnienia kredytobiorcy do wypowiedzenia umowy kredytowej. Bardzo wiele mówi się o uprawnieniach banków do wypowiadania umów kredytowych, aczkolwiek warto wiedzieć, że ustawodawca przyznał także podobne uprawnienie kredytobiorcy.

Całość omawianej regulacji znajduje się w treści art. 75a ust. 2 ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (tj. z dnia 21 grudnia 2021 r., Dz. U. z 2021 r., poz. 2439; dalej: Prawo bankowe).

Art. 75a ust. 2 Prawa bankowego:

„2. W przypadku gdy strony ustaliły termin spłaty kredytu dłuższy niż rok, kredytobiorca może wypowiedzieć umowę z zachowaniem terminu trzymiesięcznego.”

Doktryna

W doktrynie postuluje się aby ww. przepis rozumieć jako przepis dyspozytywny, co oznacza, że w treści umowa można dokonać jego modyfikacji np. jego rozszerzenia w ten sposób aby dotyczył on także umów z terminem spłaty krótszym niż rok – w myśl zasady swobody umów (art. 353¹ k.c.).

Przyjmuje się również, że instytucję wypowiedzenia umowy należy także rozróżniać od instytucji przedwczesnej spłaty kredytu (art. 75a ust. 1 Prawa bankowego). Brak możliwości utożsamienia tych instytucji wynika chociażby z odrębnej regulacji dotyczących różnych przesłanek.

Kiedy kredytobiorca pozbawiony jest uprawnienia do wypowiedzenia umowy kredytu?

Przede wszystkim wtedy, gdy zabrania tego treść samej umowy kredytowej, a więc wtedy kiedy w umowie kredytowej lub którymkolwiek z jej załączników, które stanowią jej integralną część zawarte są postanowienia, zgodnie z którymi następuje wyłączenie tego rodzaju uprawnienia kredytobiorcy.

Istotne jest również, że o ile wypowiedzenie banku ma charakter sankcyjny, to wypowiedzenie kredytobiorcy będzie tzw. wypowiedzeniem zwykłym, tj. druga strona (tutaj: bank) nie musi w żaden sposób naruszyć umowy kredytowej. Przyczyna wypowiedzenia może być zatem dowolna, choć uprawnienie to może być również ograniczone w umowie kredytowej.

Kiedy umowa uważana jest za wypowiedzianą?

Termin trzech miesięcy należy liczyć od chwili doręczenia bankowi oświadczenia woli kredytobiorcy.

Jakie są skutki wypowiedzenia umowy kredytowej?

1. wygasa roszczenie kredytobiorcy o dalsze wypłaty kredytu;
2. bank posiada wymagalne roszczenie względem kredytobiorcy o zwrot kredytu, który został wypłacony na rzecz kredytobiorcy (jeżeli termin spłaty kredytu nie nadszedł).